Geçmişten Günümüze Kadar Uzanan taş İşçiliği ve Sanatsal Gelişimi | Mega Mould Kalıp Sanayii
Geçmişten Günümüze Kadar Uzanan taş İşçiliği ve Sanatsal Gelişimi
2021-07-13

Geçmişten Günümüze Kadar Uzanan taş İşçiliği ve Sanatsal Gelişimi

Açıklama;

Taş ve taş sanatının insan hayatında ki önemi her zaman yerini korumuştur bu bağlamda her dönem kendine özgü ve toplumlara göre değişkenlik ve etkileşim göstererek günümüze kadar nasıl geldiğini taş sanatının nasıl gelişim gösterdiğine dair bazı temel bilgileri bu yazımızda bulacaksınız.

Taş işlemesine dair günümüze kadar uzanan bu gelişimi beraber inceleyelim.

Taş sanatında özellikle bahsetmek istediğimiz kısım olan dekoratif taş işçiliğidir, devirlerin gelişimine ve insanların yaşayışına göre değişkenlik göstermesine rağmen önemini hiçbir zaman yitirmemiştir.

Taş sanatı gelişiminde bize en iyi örneklerini Anadolu Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Devri mimari eserlerinde görmek mümkündür. Taş, yapım aşamalarının yanında iç, dış dekorasyonda da ana malzemeyi oluşturan en önemli unsurlardan biridir.

 

Taş sanatının en ideal örnekleri; şehir, saray duvarlarında, anıtsal taç kapılarda, cami medrese, vb yapıtların avluları, ana kapıları, sütun başlıklarında, minare şerefelerinde, mihraplarda, minber, çeşme, şadırvan, sebil, yollar, parklar, bahçelerde ve daha fazla yerde görmek mümkündür.

En çok rastlanan şekiller arasında geometrik örgüler, geçmeler, bitkisel şekiller, alçak-yüksek kabartma hayvan figürleri yer almaktadır. Mimarimizde kullanılan taşların değişik şekillerde işlenmesiyle birlikte ortaya çıkan süslemeler, açık koyu renkli taşların geometrik şekillerde yerleştirilmesi ile gerçekleşmektedir.

Dış duvar perspektifinden baktığımız zaman taş işçiliği, hammaddesi taş olan el sanatı ürünlerinin yapımında kullanılan taşların, kullanım alanlarına ve yapım tekniklerine göre kale, türbe ve cami gibi eserlerin duvarlarında örgülerin en güzel örneklerini görebiliriz. Geleneksel mimari eserler de ise çeşmeler, mezar taşları dış cephe ve iç mekân yapımı süsleme şeklinde ortaya çıkmaktadır. Mimari eser dışında ise taş işçiliğinin en çok görüldüğü yer mezar taşları olmuştur.

Taş işçiliği teknikleri;

       -kazıma

       -kabartma

       -oyma

gibi teknikler uygulanmıştır. Ayrıca bu yöntemlerle birlikte kullanılan süsleme öğeleri; bitkisel, geometrik motifler ve yazı figürleridir.

Rölyef (kabartma);

Yüzeyler üzerine yapılan çökertmelere veya yükseltmelere denir. Yüksek ve alçak olmak üzere ikiye ayrılır.

       Alçak rölyef; 

Yüzey üzerlerine çökertilerek yapılan işleme denir.

       Yüksek rölyef;

Yüzey üzerine yükseltilerek yapılan işleme denir

Kabartma, sanat kollarının üzeri işlenebilir malzemeleri şekillendirmede, endüstri, tarım ve günlük hayatımızda da kullanılır.

Bazı mimari eserlerde alçaklı ve yüksekli kabartmalar taş, kil, alçı gibi işlenebilir malzemelerle meydana gelmekte olup, kabartmaların ışık alan ve almayan yönlerin belirlenmesine ve yüzey şekline göre; alçak, orta ve yüksek şeklinde nitelendirilir.

 

         Alçak kabartma:

Yüzeylerde çok az rastlanan kabartmalardır. Madalyon para vb. şeylerde görülen kabartmalar örnek olarak gösterilebilir.

       Yüksek kabartma;

Yüzeylerden yükselen şeklindedirler. Şeklin neredeyse yarısı denilebilecek oranda yüksektir. Ron bos denilen kabartmalar ise heykele uygun şekilde düzenlenen bu şekiller satıhla alçak taraflarından yapıştırılmış görüntüsü verirler.

Kabartma süslemeler ahşaptan ve madende yapılmış eşyalar üzerinde görüldüğü gibi mimari yapıtlarda taş ve mermerlere de işlenirler. En çok rastlanan kabartma süslemeleri kapı tokmağı, şamdan, pencere kenarları rahle, çekmece, dolap gibi eşyalardır.

Mimari eserlerin dış ve iç taraflarında yapının görülecek yerlerinde taş veya mermer üstüne kabartılmış süslemeler vardır. Yaşantımızda önemli bir yer tutan taş, her dönem insanoğlunun hizmetinde bulunmuştur. Sağlamlığıyla ön plana çıkan taş, teknolojinin gelişmesi ile eskisi kadar değilse bile yine de hayatımızda özellikle inşaat alanında, parklarda, bahçe duvarlarında yollarda önemini koruyan insanoğlu için vazgeçilmez parçamız haline gelmiştir.

Şimdilerde işimizi fazlasıyla kolaylaştıran sanatsal döşeme şekilleriyle birçok yerde karşımıza çıkan parke taşın yerini geçmişte atalarımız yapıları, yolları taş ile inşa ederken, onu sevimli ve sıcak bir şekilde kullanmaya gayret göstermiş ve diğer süsleme dallarında olduğu gibi taşı da oyama yöntemi ile kullanmıştır. Bu şekilde kendini günümüze kadar geliştirmiş apayrı bir süsleme dalı ortaya çıkmıştır.

 

Parke taşı yapımında kullanılan çelik parke kalıp modelleri ve dekoratif plastik kalıp modelleri için sayfalarımızı ziyaret edebilirsiniz.    

Türk süsleme sanatına taşın girmesi Türklerin Anadolu’ya gelişi ile başlamıştır. Bu tarihi süreçte Asya’da yapı malzemesi olarak kullanılan moloz, tuğla ve kerpiç gibi malzemelerden taşa geçiş dönemi, Anadolu’daki eski medeniyetlerin kalıntılarının etkisi ve taşın burada bolca ve sağlam bir yapı malzemesi olarak bulunması ile artık vazgeçilemeyen yeni bir inşaat tarzı ortaya çıkmıştır.

Türk ustalarının, Osmanlı ve Selçuklu dönemlerinde daha da geliştirdikleri, kullanılan taş işçiliğini daha da ileriye götürerek Asya da kullanılan diğer süsleme yöntemlerini taşta da kullanmaya başlamışlardır.

Selçuklular döneminde başlatılan çalışmalar genellikle kendini cami medrese minare ve minberlerde din, motiflere işlenmeye başlanmasıyla şekillenmiş akabinde kemerler eyvanlar tonozlar ve sütun başlıklarıyla göz çarpan süsleme eserleri ortaya çıkmıştır.

Selçuklu ve Osmanlı dönemindeki taş süslemeleri bölgesine göre Kafkas ve Azeri etkisini Kuzey doğu Anadolu’ya, Suriye Eyyubi ve Zengi eserlerinde Güney ve Güneydoğu Anadolu eserlerinde görmek mümkündür. Türk taş işçiliğinin en önemli dönemi 14 yüzyılda artık kendimize özgü sanatsal yapılanmalarla ismini duyurmuştur.

En güzel mimari eserler olarak nitelendirebileceğimiz portaller, niş dediğimiz girinti, önce sivri bir kemerle etrafına da dikdörtgen bordürlü bir çerçeve ile çevrelenmiştir.

Niş içindeki kapı üzeri daha yumuşak, yayvan bir kemerle çevrilidir. Ön cephe olarak sütüneler, küçük nişler ve kabara tarzı rozetlerle, her bir yer oya gibi, dantel gibi işlenmiş olur.

Pek çok portalde yazılar da adeta kâğıt üzerine yazılmışçasına muntazam ve estetik olarak şeritler halinde uygulanmıştır.

Günümüzde oyma taş sanatı kadar değerini arttıran döşeme taş sanatı ve sanatçılarında kabul görmeye başlamıştır bunu birkaç görselle birlikte gözlemleyelim.

Ayrıca taş ustalarımızın günümüzde ortaya çıkardıkları eserlere peyzaj bahçe düzenleme faaliyetlerinin yanı sıra taş ev ustaları ve parke döşeme ustalarının ortaya çıkarmış oldukları eserlerle kendilerini kanıtlamışlardır.

Mega Mould Kalıp Sanayi olarak sanat ve sanatçıyı destekliyoruz. 

Sosyal Medyada Paylaş
Bess Concrete Block Machine
Carfel Concrete Block Machine
Columbia Concrete Block Machine
Conpromac Concrete Block Machine
Duyue Concrete Block Machine
Form ımpianti Concrete Block Machine
Hes Tula Concrete Block Machine
Masa Concrete Block Machine
Merkon Concrete Block Machine
Namtaş Concrete Block Machine
Omag Concrete Paving Block Machine
Poyatos Concrete Paving Block Machine
Prensoland Concrete Paving Block Machine
Prometal Rus Concrete Paving Block Machine
Qunfeng Concrete Paving Block Machine
Rometa Concrete Paving Block Machine
Techmatik Concrete Paving Block Machine
Tiger Concrete Paving Block Machine
Topwerk Concrete Paving Block Machine
Vess Concrete Paving Block Machine
Zeng Concrete Paving Block Machine
Zenith Concrete Paving Block Machine